Het oerwoud en 0% vertraging, 100% controle

Wat is het toch een apart gevoel om thuis te komen als je een paar maanden bent weggeweest. Het is alsof je je thuis niet thuis voelt. 'Thuis' is nog de Eduard Prachtstraat in Paramaribo. Maar toch is alles hier in Nederland natuurlijk ook zo bekend. Het zal wel niet lang duren voor ik hier weer geïntegreerd ben. Ik heb in ieder geval veel zin om iedereen weer te zien! Ik merk bovendien dat ik hier midden in de voetbalgekte ben beland, een ziekte waar men in Suriname uiteraard geen last van had.

De laatste week in Suriname stond in het teken van het laatste archiefwerk dat ik nog wilde doen. Nog snel enkele belangrijke archiefstukken overnemen en kopiëren. Ik heb genoeg materiaal verzameld om een scriptie te schrijven. Nu maar hopen dat ik er de komende weken niet achter kom dat ik iets ben vergeten...

Vrijdagavond had onze Surinaamse begeleider, dhr. Egger, een bijeenkomst georganiseerd op de universiteit. Het was leuk om enkele studenten weer terug te zien na ruim een maand. We moesten ook een praatje houden over hoe ons onderzoek was verlopen. Omdat we daarvoor niets hadden voorbereid werd dat een beetje improviseren. Vervolgens namen we afscheid van dhr. Egger en de studenten.

Het laatste weekend in Suriname was absoluut geweldig! Het was één van de hoogtepunten van mijn verblijf in het tropische land, zo niet hét hoogtepunt. Christine en ik wilden allebei graag nog eens naar het binnenland: naar het tropische regenwoud en naar marrondorpen. Het probleem was alleen dat veel touroperators in Paramaribo exorbitant hoge prijzen vragen voor dergelijke trips. Dus wilden we op de bonnefooi gaan, met als extra voordeel dat onze trip dan veel avontuurlijker zou worden.

Zo gezegd, zo gedaan. Op zaterdagmorgen stonden we vroeg op en vertrokken we naar de Saramaccastraat, vanwaar openbaar vervoer bussen naar het binnenland vertrekken. Voordat we bij de bus waren werden we door tientallen mannen aangesproken die zich nogal opdrongen om voor te stellen ons naar het binnenland te brengen voor 50 srd. Gelukkig zijn we daar niet op ingegaan: een busticket bleek 16 srd (een eurootje of vier). Alleen de busreis was al avontuur; de 'bus' was eigenlijk een kleine vrachtwagen waar ramen en een deur in waren gemaakt. Van binnen was het ding bepakt en bezakt met allerlei voorwerpen die mensen mee wilden nemen naar het binnenland.

Het wegennet in Suriname is niet zo ingewikkeld. Vanaf Paramaribo kun je naar het oosten, richting Albina, of naar het westen, richting Nickerie. Deze beide wegen maken deel uit van de Oost-West verbinding. De derde optie is naar het zuiden; richting het binnenland. Dat is de koers die onze bus nam. Het was een tocht van ongeveer 5 uur richting Atjoni, een dorp aan het eind van de weg. In de bus maakten Christine en ik kennis met Marcia, een 19-jarige meid uit het binnenland, die in Paramaribo studeert en woont. Ze was op weg naar haar familie in het binnenland, die ze slechts enkele malen per jaar ziet.

Na een urenlange hobbeltocht in een rijdende centrifuge kwamen we bij het eind van de weg. Hier moesten we verder per boot naar ons einddoel: het dorp Jaw-Jaw (spreek uit: jou-jou). We dachten dat we hier lang zouden moeten onderhandelen met eigenaren van de korjaalboten, maar het was handig dat we Marcia hadden leren kennen. Binnen no time wisten we in welke boot we het beste konden stappen, ging de motor aan en waren we op weg. Wat we toen aanschouwden leek op een film.

Soepel glijdend over het brede, bruine water van de Surinamerivier kwamen links en rechts van ons panorama's in beeld van schitterende regenwouden, met af en toe een dorpje, bestaande uit houten hutjes midden in het woud. Soms was er een zendingspost te zien, een kerkje, een hospitaaltje of een schooltje. Maar vooral waren er bomen te zien; grote, kleine, omgevallen, in de meest bijzondere variëteiten. We waren terug in het regenwoud, dit maal per korjaal!
Marcia moest uitstappen bij een dorpje genaamd Kajapati. Maar omdat vrouwen eenmaal in de maand (tijdens hun periode) niet door de hoofdingang van het dorp mogen, moesten we een stukje verder varen naar een achteringang. We zijn nog even meegelopen door het dorpje, waar we vriendelijk werden begroet door de familie van Marcia. Ook in het binnenland van Suriname krijg je al snel eten aangeboden: we werden direct getrakteerd op cassavebrood met zelfgemaakte pindakaas, awarra's en maripa's (vruchten). Voor de vele hutten waren vrouwen bezig met het pellen en bereiden van vruchten en pinda's. Lopend door een marrondorp in de jungle waren we écht in een heel andere wereld terechtgekomen.

Vervolgens voeren we verder naar Jaw-Jaw, waar we Etto ontmoetten, een man die enkele hutjes voor bezoekers beheerde. Het leek wel of we even bewoners van het marrondorp waren. Marronkinderen renden in hun blootje langs onze hutten, op weg om te zwemmen in de rivier, waar vrouwen vrijwel continu bezig waren met de was. In het dorp bevond zich een klein winkeltje, waar enkele producten uit de stad te koop waren. Het was bijzonder om te zien dat men zelfs een potje tomatenpuree hadden van de Edah; en dat midden in het Amazone regenwoud! Net zoals het bijzonder was dat de meeste marrons in dat gebied, naast hun eigen taal, het Saramaccaans, ook Nederlands spraken. We vonden in het dorp dan ook een basischooltje, waar de leerboeken en posters gewoon in het Nederlands waren.

Op zondag hebben we, met Etto als gids, wat rondgewandeld. Zo hebben we ook het buurdorp bezocht en kregen we een goede indruk van het marronleven. Zoals gezegd: een compleet andere wereld. Het was goed dat Etto bij ons was, anders hadden we de bewoners soms flink beledigd. Bij de ingang van een dorp staat vaak een erepoort, ter afwering van boze geesten. Het is van belang dat mannen en vrouwen door een afzonderlijke poort gaan, iets waar Etto ons op attent kon maken. Buiten een dorp kwamen we bij de rivier een groep mannen tegen die bezig waren met het bouwen van korjalen; een schitterend gezicht en een hele mooie ambacht. Dankzij Etto konden we ook enkele dieren zien; zoals een groep apen in boomkruinen, waar we zelf waarschijnlijk straal voorbij waren gelopen.

Midden in het bos kwamen we ook een tafereel tegen dat we iets zieliger vonden: het vangen van vogeltjes. Ze werden gelokt door lokaas, waaronder een laag teer was gelegd, zodat de vogels vast zouden zitten. Later zagen we in een dorp dat het enkele jongens inderdaad gelukt was een mooie vogel te vangen. Goede kans dat deze uiteindelijk in een dierenwinkel in Paramaribo terecht zou komen.

's Middags maakten we wederom een wandeling, ditmaal recht door het oerwoud. Marcia was via de rivier overgekomen van het buurdorp en ze wilde wel onze gids zijn. Wederom een schitterende wandeling; wat een gebied! Al mijn superlatieven die ik over het regenwoud bij Brownsberg had opgeschreven zijn ook van toepassing op dit gebied. Marcia wist nog enkele lokale liederen te zingen (maar ook enkele Christelijke liederen) en ze had een panji (een traditioneel kledingstuk) meegenomen voor Christine. Aan het eind van de middag vertrok Marcia weer naar haar dorp. 's Avonds heb ik nog even gezwommen in een sula (stroomversnelling) en de rest van de avond hebben we doorgebracht op de veranda van onze hut.

Maandag zou een lange dag worden. Vroeg opstaan, nog een wandelingetje gemaakt. We kwamen een groep mannen tegen die wachtten op een korjaal naar Atjoni, waar ze de week zouden doorbrengen om te werken. Één van hen had een gitaar bij zich en speelde Imagine, van John Lennon. Dat was relaxt wakker worden voor ons. Ik heb ook nog even gezwommen in een sula, waar ik nog een mooie wond aan over heb gehouden (doordat de stroomversnelling me tegen een steen smeet), maar dat was het meer dan waard!

Tegen tien uur werden we per korjaal naar Atjoni gebracht, waar we Marcia weer ontmoetten. Ze vergezelde ons tijdens de lange rit naar Paramaribo.

's Avonds zijn we in Paramaribo uit eten geweest met onze huisgenoten, als afscheid. Ondanks dat we al vrij moe waren van ons avontuur van dat weekend, gingen we daarna nog de laatste dingen inpakken. Pas tegen een uur of half 2 's nachts vielen we vermoeid in bed, om de volgende morgen weer vroeg wakker te worden om onze kamers helemaal schoon te maken.

Onze laatste dag in Suriname! We zijn 's ochtends nog eenmaal de stad in geweest. Christine en ik hadden daar ook afgesproken met Marcia, die ons nog eenmaal wilde ontmoeten. Van haar heb ik toen ook een panji (een mannenversie) gehad. Toen we teruggingen naar de Heiligenweg, waar de busjes naar ons huis vandaan vertrekken, kregen we nogal natte voeten. Door een enorme regenbui was de halve binnenstad ondergelopen en waren de straten veranderd in rivieren.

Rond drie uur 's middags bracht Jeffrey, een van onze vaste taxichauffeurs ons naar het vliegveld. Van hem kregen we ook nog een afscheidscadeau; ik kreeg een mooi Suriname t-shirt.
Toen begon het lange wachten op de vlucht en het naar huis vliegen. Gelukkig hadden we geen vertraging. Toen we moe op Schiphol landden werden we daarna nog uitgebreid onderzocht op drugs, dankzij de 100% controle. Onze bagage werd minstens drie keer gescand, we werden door honden besnuffeld en we kregen een interview over wat we eigenlijk in Suriname hadden uitgevoerd. Daarna konden we eindelijk doorlopen naar de aankomsthal, waar we werden opgewacht; het einde van onze tijd in Suriname.

Mijn avontuur is nog niet voorbij: niet alleen zit ik met mijn hoofd nog in Suriname, ook moet ik van het materiaal dat ik in Suriname heb verzameld nog een scriptie produceren. De afgelopen twee maanden waren ontzettend leerzaam: ik heb veel geleerd over Suriname, over historisch onderzoek en over mezelf. Een ervaring die ik voor geen goud had willen missen. Een ervaring die mijn wereldbeeld heeft veranderd. Ik ben erg dankbaar dat ik zo'n mooi avontuur heb mogen meemaken.

Op naar het volgende avontuur...